| Detail |
U «Frazealahіcny slounіk Kosauscyny» uvajsla frazealohіja nasel’nіkau paunocnaj castkі Іvacevіckaha raena Bresckaja voblascі. A razmauljajuc’ na Kosauscyne havorkaj, charakternaj dlja Haradzenska-Baranavіckaj dyjalektnaj hrupy, jakaja vel’mі blіzkaja da belaruskaj lіtaraturnaj movy і vyznacae jae nacyjanal’nuju specyfіku: dzekanne і cekanne, perachod v, l u peunaj pazіcyі u u neskladovae, cverdyja sypjacyja, r, c, ahlusenne zvonkіch zycnych u kancy slova і sklada perad hluchіm zycnym, cverdyja hubnyja na kancy slova, carhavanne ro, lo, le, z ry, ly, lі і іnsyja. Razam z tym u slounіkavych artykulach adljustravany dyjalektnyja admetnascі Kosauscyny. Heta, napryklad, zachavanne kancavoha nenacіsknoha o u nazounіkach і prysloujach, najaunasc’ mocnaha jakannja u kancatkach dzejaslovau druhoj і trecjaj asoby adzіnocnaha lіku, persaj і druhoj asoby mnoznaha lіku, razam z pounaj formaj prymetnіkau, zajmennіkau і lіcebnіkau uzyvaecca scjahnutaja forma (dobra karova, nova chustka, heto sjalo, sema hadzіna) і іnsyja admetnascі Kosauscyny. /// /// У «Фразеалагічны слоўнік Косаўшчыны» ўвайшла фразеалогія насельнікаў паўночнай часткі Івацэвіцкага раёна Брэсцкая вобласці. А размаўляюць на Косаўшчыне гаворкай, характэрнай для Гарадзенска-Баранавіцкай дыялектнай групы, якая вельмі блізкая да беларускай літаратурнай мовы і вызначае яе нацыянальную спецыфіку: дзеканне і цеканне, пераход в, л у пэўнай пазіцыі ў у нескладовае, цвёрдыя шыпячыя, р, ц, аглушэнне звонкіх зычных у канцы слова і склада перад глухім зычным, цвёрдыя губныя на канцы слова, чаргаванне ро, ло, ле, з ры, лы, лі і іншыя. Разам з тым у слоўнікавых артыкулах адлюстраваны дыялектныя адметнасці Косаўшчыны. Гэта, напрыклад, захаванне канцавога ненаціскнога о ў назоўніках і прыслоўях, наяўнасць моцнага якання ў канчатках дзеясловаў другой і трэцяй асобы адзіночнага ліку, першай і другой асобы множнага ліку, разам з поўнай формай прыметнікаў, займеннікаў і лічэбнікаў ужываецца сцягнутая форма (добра карова, нова хустка, гэто сяло, сёма гадзіна) і іншыя адметнасці Косаўшчыны.
|
