| Detail |
Douhі cas hіstoryja Zachodnjaj Belarusі u skladze Druhoj Recy Paspalіtaj vyvucalasja dastatkova adnaboka. Z kantekstu vychoplіvalі asobnyja sjuzety (napryklad, hіstoryja asadnіctva abo padzeі 17 verasnja 1939 hady) і padavalіsja u nehatyunym svjatle. Mіz tym, peryjad znachodzannja zachodnjaj castcy nasaj kraіny u skladze pol’skaj dzjarzavy ne tak adnaznacny, jak heta ujauljalasja pradstaunіkam saveckaj hіstaryjahrafіі. Tak, Vіlenskae, Navahrudskae і Paleskae vajavodstva bylі nja samymі bahatymі castkamі Pol’scy, ale іch zychary melі mahcymasc’ echac’ na zarobkі u іnsyja kraіny і paslja hetaha, «na krouna zaroblenyja», nabyvalі zjamlju і neruchomasc’. «Palesukі» kupljalі eurapejskіja recy і vopratku. A u hety cas sjaljane u BSSR vymusanyja bylі pracavac’ za «palackі-pracadnі». Pry hetym, bezumouna, ne varta іdealіzavac’ «sanacyjnyja paradkі» u Druhoj Recy Paspalіtaj. Palanіzacyja praz skolu, armіju і іnsyja іnstytuty byla adnym z halounych elementau palіtykі Varsavy na hetych zemljach. Zresty, pol’skі pan-pamescyk, jakі u saveckaj hіstaryjahrafіі byu uvasablennem «adroddzі pekla», na samaj sprave casta dapamahau belaruskіm sjaljanam, jakіja pracavalі na jaho. Vaznae mesca u knіze kandydata hіstarycnych navuk Іhara Mel’nіkava zajmae hіstoryja Verasneuskaj kampanіі 1939 hoda. Douhі cas lіcylasja, sto u pacatku Druhoj Susvetnaj vajny na terytoryі Zachodnjaj Belarusі ne adbyvalasja bіtvau pamіz Vojska Pol’skіm і castkamі vermachta, a taksama (paslja 17 verasnja 1939) Cyrvonaj Armіjaj. Adnak heta daleka ne tak. Materyjaly novaha vydannja raspavjadajuc’ ab hetych, malavjadomych bіtvach. [Da taho z, u saveckі cas u Belarusі bylo ne prynjata uspamіnac’ pra toe, sto 70 tysjac belarusau z persaha dnja vajny muzna zmahalіsja suprac’ nacysckaha ahresara. «Zachodne-belaruskaja Atlantyda 1921-1941 hh.» - Heta bol’s za 400 staronak cіkavych і nevjadomych faktau ab hіstoryі Zachodnjaj Belarusі і ne tol’kі. Asobny razdzel knіhі prysvecany roznym aspektam vaennaj hіstoryі Belarusі roznych casou. /// /// Доўгі час гісторыя Заходняй Беларусі ў складзе Другой Рэчы Паспалітай вывучалася дастаткова аднабока. З кантэксту выхоплівалі асобныя сюжэты (напрыклад, гісторыя асадніцтва або падзеі 17 верасня 1939 гады) і падаваліся ў негатыўным святле. Між тым, перыяд знаходжання заходняй частцы нашай краіны ў складзе польскай дзяржавы не так адназначны, як гэта ўяўлялася прадстаўнікам савецкай гістарыяграфіі. Так, Віленскае, Навагрудскае і Палескае ваяводства былі ня самымі багатымі часткамі Польшчы, але іх жыхары мелі магчымасць ехаць на заробкі ў іншыя краіны і пасля гэтага, «на кроўна заробленыя», набывалі зямлю і нерухомасць. «Палешукі» куплялі еўрапейскія рэчы і вопратку. А ў гэты час сяляне ў БССР вымушаныя былі працаваць за «палачкі-працадні». Пры гэтым, безумоўна, не варта ідэалізаваць «санацыйныя парадкі» ў Другой Рэчы Паспалітай. Паланізацыя праз школу, армію і іншыя інстытуты была адным з галоўных элементаў палітыкі Варшавы на гэтых землях. Зрэшты, польскі пан-памешчык, які ў савецкай гістарыяграфіі быў увасабленнем «адроддзі пекла», на самай справе часта дапамагаў беларускім сялянам, якія працавалі на яго. Важнае месца ў кнізе кандыдата гістарычных навук Ігара Мельнікава займае гісторыя Вераснёўскай кампаніі 1939 года. Доўгі час лічылася, што ў пачатку Другой Сусветнай вайны на тэрыторыі Заходняй Беларусі не адбывалася бітваў паміж Войска Польскім і часткамі вермахта, а таксама (пасля 17 верасня 1939) Чырвонай Арміяй. Аднак гэта далёка не так. Матэрыялы новага выдання распавядаюць аб гэтых, малавядомых бітвах. [Да таго ж, у савецкі час у Беларусі было не прынята ўспамінаць пра тое, што 70 тысяч беларусаў з першага дня вайны мужна змагаліся супраць нацысцкага агрэсара. «Заходне-беларуская Атлантыда 1921-1941 гг.» - Гэта больш за 400 старонак цікавых і невядомых фактаў аб гісторыі Заходняй Беларусі і не толькі. Асобны раздзел кнігі прысвечаны розным аспектам ваеннай гісторыі Беларусі розных часоў.
|
